Hướng dẫn cách xử lý hóa đơn mua vào của doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa điểm kinh doanh, ngừng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với cơ quan thuế.
I. Tổng quan: 
1. Các công văn hướng dẫn thực hiện:
- Công văn 1752/BTC-TCT ngày 10/02/2014 của Bộ tài chính V/v Tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế.
- Công văn Số: 11797/BTC-TCT ngày 22/08/2014 của Bộ tài chính V/v hướng dẫn và bổ sung nội dung công văn số 1752/BTC-TCT
- Công văn Số: 1167/CT-TTHT ngày 4 tháng 5 năm 2013 trả lời chính sách thuế của cục thuế tình Gia Lai
- Công văn số 11805/CT-TTHT ngày 31 tháng 12 năm 2014 của Cục thuế TP Hồ Chí Minh về Hóa đơn bất hợp pháp
2. Văn bản pháp luật liên quan:
- Quyết định số 438/QĐ-TCT ngày 05 tháng 4 năm 2017 của Bộ Tài chính về việc ban hành quy trình quy định về trình tự thủ tục xác minh tình trạng hoạt động, thông báo công khai thông tin, xử lý và khôi phục mã số thuế đối với người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với cơ quan thuế.
- Điều 22, 23 của Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 quy định việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp
- Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn.
II. Cách xử lý hóa đơn mua vào của doanh nghiệp bỏ trốn trong từ trường hợp cụ thể:
1. Việc mua bán hàng là không có thật (doanh nghiệp thực hiện mua bán hóa đơn)
- Đây là hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn (lập khống hóa đơn; cho hoặc bán hóa đơn) theo khoản 1 điều 23 của thông tư 39/2014/TT-BTC
- Nếu để cơ quan thuế phát hiện ra, sẽ bị phạt từ 20 - 50 triệu theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn.
- Nếu trường hợp doanh nghiệp sử dụng hóa đơn bất hợp pháp hoặc sử dụng bất hợp pháp hóa đơn mà dẫn đến hành vi trốn thuế, gian lận thuế thì DN bị xử lý về hành vi trốn thuế, gian lận thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế
- Bên mua không được kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào cũng như không được tính chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.
(Nếu chưa KK hạch toán thì loại ra, không kê khai hạch toán nữa. Nếu đã KK hạch toán thì phải làm điều chỉnh giảm)
2. Việc mua bán hàng hóa dịch vụ là có thật nhưng công ty bên bán đã bị cơ quan thuế hoặc cơ quan chức năng thông báo, kết luận là doanh nghiệp bỏ trốn:
Trường hợp doanh nghiệp phát hiện hoặc được cơ quan Thuế thông báo về những hóa đơn đầu vào là mua của doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh thì kế toán phải xác định xem thời điểm phát sinh hóa đơn đầu vào đó là trước hay sau khi doanh nghiệp bỏ trốn:
Trường hợp 1: Hóa đơn được lập sau ngày doanh nghiệp bán hàng bỏ trốn:
Doanh nghiệp không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào và không được tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế. (Đây là hóa đơn bất hợp pháp phải hủy bỏ)
Trường hợp 2: Hóa đơn được lập trước ngày doanh nghiệp bán hàng bỏ trốn:
Trường hợp cơ sở kinh doanh sử dụng hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ của cơ sở kinh doanh bỏ trốn để kê khai khấu trừ thuế GTGT, tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN mà thời điểm mua hàng hóa, dịch vụ phát sinh trước ngày xác định cơ sở kinh doanh bỏ trốn theo thông báo của cơ quan thuế và cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng khác chưa đủ căn cứ để kết luận đó là hóa đơn bất hợp pháp thì cơ quan thuế phải thực hiện kiểm tra xác định đúng có hàng hóa, dịch vụ mua vào và yêu cầu cơ sở kinh doanh chứng minh và chịu trách nhiệm trước pháp luật việc mua bán là có thật, có hợp đồng mua bán, văn bản chứng từ thanh lý hợp đồng (nếu có), phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, chứng từ thanh toán tiền; hàng hóa, dịch vụ mua vào của cơ sở bỏ trốn được sử dụng để phục vụ hoạt động kinh doanh đã bán ra và đã kê khai thuế, có hạch toán kế toán đầy đủ, đúng quy định thì cơ sở kinh doanh được khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo hóa đơn mua hàng đó và tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.
Theo công văn Số: 1167/CT-TTHT và Công văn số 11805/CT-TTHT
3. Trường hợp Doanh nghiệp bán hàng chưa có kết luận chính thức của cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng là doanh nghiệp bỏ trốn
(Bên bán (bên xuất hóa đơn) đang trong quá trình, kiểm tra xác minh, đối chiếu nhưng có dấu hiệu cần xác minh còn hoạt động hay không)
Về khấu trừ, hoàn thuế GTGT đối với những doanh nghiệp có mua hàng hóa, sử dụng hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp ngừng kinh doanh, bỏ trốn khỏi địa điểm kinh doanh có dấu hiệu mua bán hóa đơn bất hợp pháp nhưng chưa có kết luận chính thức của cơ quan thuế hoặc các cơ quan chức năng thì xử lý như sau:
1. Trường hợp doanh nghiệp chưa thực hiện kê khai khấu trừ thuế GTGT thì Cơ quan thuế thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để tạm dừng kê khai khấu trừ thuế GTGT đối với các hóa đơn có dấu hiệu vi phạm pháp luật, chờ kết quả chính thức cơ quan có thẩm quyền. Doanh nghiệp chỉ được thực hiện kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với các hóa đơn không có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
2. Trường hợp doanh nghiệp đã kê khai khấu trừ thuế GTGT thì cơ quan thuế thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để kê khai điều chỉnh giảm số thuế GTGT đã khấu trừ.
Trường hợp doanh nghiệp khẳng định việc mua bán hàng hóa và hóa đơn GTGT đầu vào sử dụng kê khai khấu trừ là đúng quy định thì doanh nghiệp phải cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật, đồng thời cơ quan thuế phải thực hiện thanh tra, kiểm tra tại doanh nghiệp để kết luận và xử lý vi phạm theo quy định. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra phải thực hiện xác minh, đối chiếu với doanh nghiệp có quan hệ mua bán về một số nội dung.
+ Kiểm tra, xác minh về hàng hóa: Hợp đồng mua bán hàng hóa (nếu có); hình thức giao nhận hàng hóa; địa điểm giao nhận hàng hóa; phương tiện vận chuyển hàng hóa; chi phí vận chuyển hàng hóa; chủ sở hữu hàng hóa và nguồn gốc hàng hóa (trước thời điểm giao nhận hàng hóa)
+ Kiểm tra xác minh về thanh toán: Ngân hàng giao dịch; đối tượng nộp tiền vào tài khoản để giao dịch; số lần thực hiện giao dịch; hình thức thanh toán; chứng từ thanh toán.
+ Kiểm tra xác minh về xuất khẩu hàng hóa: Tờ khai hải quan có xác nhận thực xuất của Cơ quan hải quan; chứng từ thanh toán qua ngân hàng; Vận đơn (nếu có).
=> Qua thanh tra, kiểm tra nếu xác minh được việc mua bán hàng hóa là có thực và đúng với quy định của pháp luật thì giải quyết cho doanh nghiệp được khấu trừ, hoàn thuế GTGT; đồng thời yêu cầu doanh nghiệp cam kết nếu trong các hồ sơ, tài liệu doanh nghiệp xuất trình cho cơ quan Thuế sau này phát hiện có sai phạm, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế, có dấu hiệu tội phạm thì lập và chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền để điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo công văn Số: 11797/BTC-TCT - hướng dẫn và bổ sung nội dung công văn số 1752/BTC-TCT
Của Bộ Tài Chính ngày 22 tháng 8 năm 2014
3. Trường hợp doanh nghiệp chưa được giải quyết hoàn thuế thì tạm dừng hoàn thuế theo hướng dẫn tại điểm 3 Công văn số 13706/BTC-TCT. Chỉ thực hiện tạm dừng đối với số hàng hóa của hóa đơn có dấu hiệu vi phạm đang được cơ quan chức năng thanh tra, điều tra; số hàng hóa không thuộc diện có dấu hiệu vi phạm được thực hiện khấu trừ, hoàn thuế đầy đủ, kịp thời theo quy định.
4. Trường hợp doanh nghiệp đã được hoàn thuế thì cơ quan thuế thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để kê khai điều chỉnh thuế GTGT. Trường hợp doanh nghiệp khẳng định việc mua bán hàng hóa và hóa đơn GTGT đầu vào sử dụng kê khai khấu trừ là đúng quy định pháp luật thì doanh nghiệp phải cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về hồ sơ kê khai, hoàn thuế GTGT của mình. Trên cơ sở đó cơ quan thuế thực hiện thanh tra tại doanh nghiệp để kết luận và xử lý vi phạm theo quy định. Trong quá trình thanh tra tại doanh nghiệp cơ quan thuế quản lý doanh nghiệp phải phối hợp với cơ quan thuế trực tiếp quản lý doanh nghiệp có dấu hiệu mua bán hóa đơn bất hợp pháp để kiểm tra hồ sơ kê khai thuế của doanh nghiệp này, xác minh, kết luận hành vi vi phạm của doanh nghiệp liên quan đến các hóa đơn mà doanh nghiệp mua đã sử dụng để kê khai khấu trừ, hoàn thuế GTGT.
5. Trường hợp qua thanh tra, kiểm tra phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật thuế, có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan thuế thực hiện lập và chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền để điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Đối với trường hợp doanh nghiệp có sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp liên quan đến các doanh nghiệp trung gian khâu trước có dấu hiệu vi phạm về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp thì cơ quan thuế thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết để doanh nghiệp tự kê khai điều chỉnh thuế GTGT nếu doanh nghiệp mua bán hàng hóa trước đó có vi phạm. Trường hợp doanh nghiệp tự kiểm tra, đối chiếu với các khách hàng liên quan khẳng định việc mua bán hàng hóa và hóa đơn GTGT đầu vào sử dụng kê khai khấu trừ là đúng quy định pháp luật thì doanh nghiệp phải cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về hồ sơ kê khai, hoàn thuế GTGT của mình. Cơ quan thuế thực hiện hoàn thuế cho doanh nghiệp theo đúng quy trình, thủ tục quy định và phải tổ chức thực hiện kiểm tra ngay sau đó theo đúng quy định.
Theo công văn Số: 1752 /BTC-TCT Bộ Tài Chính ngày 10 tháng 02 năm 2014
V/v Tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế
|
Hiện nay công tác quản lý, sử dụng hóa đơn tự in, đặt in của các doanh nghiệp ngày càng khó khăn, phức tạp. Các đơn vị lợi dụng sự thông thoáng trong việc tạo và sử dụng hóa đơn, một số đối tượng sử dụng kê khai hóa đơn bất hợp pháp để trốn thuế, lừa đảo, chiếm đoạt tiền hoàn thuế đang diễn ra ngày càng nhiều.
Để kịp thời giúp cho doanh nghiệp kiểm tra tính hợp pháp của hóa đơn trong quá trình giao dịch. Tổng cục Thuế đã xây dựng Website tra cứu hoá đơn tại địa chỉ Tracuuhoadon.gdt.gov.vn với nội dung cung cấp các thông tin về hóa đơn do cơ quan Thuế và người nộp thuế (NNT) phát hành. Thông tin trên website được tập hợp từ các báo cáo, thông báo của các đơn vị phát hành hoá đơn (NNT và cơ quan Thuế) trên cả nước, theo quy định tại Nghị định số 51/2010/NĐ-CP của Chính phủ và thông tư 39/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Trang Web: Tracuuhoadon.gdt.gov.vn giúp NNT và các tổ chức, cá nhân khác có thể tra cứu được các thông tin về hóa đơn bao gồm :
+ Đơn vị phát hành hóa đơn, thời gian phát hành hóa đơn và thông tin về hóa đơn như ký hiệu, từ số, đến số,..
+ Thông tin hóa đơn không còn giá trị sử dụng là các hóa đơn của NNT ngừng hoạt động, bỏ trốn mang theo hóa đơn,..
+ Thông tin hóa đơn đã báo mất, hủy, xóa bỏ trong quá trình sử dụng
+ Thông tin hóa đơn không có giá trị sử dụng qua kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan Thuế.
Việc tra cứu hóa đơn là việc làm vô cùng cần thiết khi công ty các bạn mua hàng của những nhà cung cấp mới: mới phát sinh giao dịch mua bán, mua hàng lần đầu, mới thành lập...
|
